Duitsland, Denemarken en Nederland, de drie landen aan de Waddenzee, hebben in 2010 afgesproken dat ze streven naar een CO2-neutrale Waddenzeeregio in 2030. Dat blijkt niet haalbaar. Toch wilde Nederland kijken of het mogelijk is het proces te versnellen tijdens de trilaterale conferentie over de Waddenzee. Wing ondersteunde de overheid met een verkenning en advies.
Nederland wilde CO2-neutraliteit voor de internationale Wadden op de agenda zetten tijdens de vierjaarlijkse Trilaterale Waddenzee Regeringsconferentie in mei 2018 in Leeuwarden. ProDo Consult en Wing voerden op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat een verkenning uit naar bestaande lokale initiatieven voor CO2-reductie en klimaatbeleid in de Waddenzeeregio. Ze bekeken hoe de overheid deze initiatieven een stap verder kan brengen, en welke beleidsinstrumenten daarvoor beschikbaar zijn. ProDo Consult en Wing werkten samen aan het adviesrapport. Wing heeft interviews afgenomen en de resultaten in het advies verwerkt. ProDo Consult vulde dit aan met eigen projectervaringen.
Lokale initiatieven
Wing interviewde betrokkenen bij bestaande initiatieven in de Nederlandse, Duitse en Deense Wadden. Met als belangrijkste vragen: wie nam het initiatief en waarom? Verschillende soorten initiatieven kwamen aan bod, variërend van energiecoöperaties in Nederland tot windparken in Duitsland waarin burgers aandeelhouder zijn. En niet te vergeten het Deense eiland Samsø, dat de grootste CO2-neutrale woongemeenschap op aarde huisvest en als inspiratiebron dient voor andere initiatieven.
Rol van lokale overheden
In de verkenning komt duidelijk naar voren dat lokale overheden in het trilaterale waddengebied extra stappen in de reductie van broeikasgassen kunnen zetten, die uitstijgen boven de nationale klimaatdoelstellingen. Het advies is dan ook om lokale overheden daar beter voor toe te rusten. De trilaterale regeringsconferentie in mei 2018 is een uitstekende gelegenheid om dit punt bij de nationale overheden onder de aandacht te brengen.
Economische ontwikkeling
Verder blijkt dat vrijwel alle projecten gedreven worden door de behoefte om bij te dragen aan lokale of regionale economische ontwikkeling. Bijvoorbeeld als het gaat om projecten rondom lokale energiecoöperaties, waarbij de initiatiefnemers de opbrengsten van de energietransitie in de regio willen investeren. Of bij innovatieve initiatieven vanuit het bedrijfsleven die een pioniersfunctie hebben.
Lokale experimenteerruimte
Het advies is om deze economische drijfveren aan te grijpen. Als lokale overheden meer ruimte krijgen om te experimenteren, kunnen ze indien nodig afwijken van reguliere wet- en regelgeving. Op deze manier creëren de trilaterale nationale en lokale overheden samen een omgeving waarbij onderzoek en innovatie gelijktijdig plaatsvinden. Dat helpt bij het versnellen van de aanpak van het CO2-probleem.
Samenwerkingspartner
- ProDo Consult